Στη στήλη της Βιβλιοθήκης μας “Συνεντεύξεις με Βοιωτούς συγγραφείς”, σήμερα φιλοξενείται η Λιβαδείτισα συγγραφέας ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΔΗΜΟΚΑ και απαντά στα ερωτήματά μας με αφορμή το νέο της βιβλίο για παιδιά ΝΗΡΗΪΔΕΣ ΜΟΥ, ΝΕΡΑΪΔΕΣ! (εκδ. Ελληνοεκδοτική,2023).
Πώς ξεκινήσατε να γράφετε το βιβλίο «Νηρηίδες μου, Νεράιδες»; Υπήρξε κάποιο αρχικό ερέθισμα;
Στο βιβλίο «Νηρηίδες μου, Νεράιδες!» δεν υπήρξε μία κοσμογονική στιγμή, που να έθεσε σε λειτουργία τους μηχανισμούς της δημιουργίας. Μόνο ένας διακαής πόθος να συνδέσω δύο πεδία που με στύλωσαν ψυχικά και πνευματικά: την αρχαία μυθολογία με την νεοελληνική λαογραφία. Τις αγαπώ εξίσου. Ένας διακαής, λοιπόν, πόθος και η βλέψη να μιλήσω στα παιδιά για τις Νεράιδες. Να ανοίξω στην άυλη πολιτισμική μας κληρονομιά περάσματα, που κυλούν σε ασημένιες νεροσυρμές μέσα στους αιώνες και βυθίζονται στα ελληνικά νερά, για να συναντήσουν τις αιθέριες Νηρηίδες.
Ποιο θεωρείτε ότι είναι το βαθύτερο θέμα που σας απασχόλησε γράφοντας το βιβλίο;
Το όραμά μου ήταν να συνομιλήσει το αλλοτινό με το σύγχρονο, αλλά και να ανακαινιστεί η προφορική παράδοση, που φοβούμαι πως πέφτει σε αχρηστία. Και τούτο διότι τα παιδιά, επηρεασμένα από ταινίες του Disney και άλλα κινούμενα σχέδια, φαντάζονται τις Νεράιδες ως μικρές φτερωτές υπάρξεις με μαγικό ραβδάκι. Κάτι σαν την Τίνκερμπελ, ας πούμε, στην καλύτερη περίπτωση. Ο πολιτισμικός επεκτατισμός της Δύσης, με ταχύ και στιβαρό όχημα τη φανταχτερή εικόνα, αλώνει, και μέσω της Τέχνης, καθώς φαίνεται, τον χώρο του δικού μας πολιτισμού, προσαρμόζοντάς τον σε ξενόφερτα μέτρα και σχήματα.
Αν θέλατε να συστήσετε το βιβλίο σας στους αναγνώστες που δεν γνωρίζουν τίποτε για σας, με ποια λόγια θα το παρουσιάζατε;
Θα έχετε ακούσει, υποθέτω, για τα Ξωτικά της παράδοσής μας. Για νεραϊδένια θηλυκά που αναδύονται μέσα από την ομίχλη του ονείρου· για πλάσματα που εμφανίζονται στις πηγές, κοντά στα πηγάδια, τα ποτάμια και τα ρέματα, στα σταυροδρόμια και τα αλώνια· που τραγουδούν με εξαίσια φωνή, χορεύουν αέρινα με τη συνοδεία αόρατων μουσικών οργάνων, που πλένουν ή κουβαλούν νερό.
Πόσοι όμως γνωρίζουμε ότι το όνομά τους προέρχεται από τις θαλασσινές Νηρηίδες; Και πιο πέρα, τι ήταν αυτές οι μυθολογικές θεότητες, που σταδιακά ταυτίστηκαν με τις Νύμφες των πηγών; Έτσι, λοιπόν, κι εγώ πάντρεψα τη μυθολογία με τη λαογραφία σε πρωτότυπο προξενιό, συνδυάζοντας το υλικό ενός βιβλίου γνώσεων με τη γητειά της μυθοπλασίας. Το αποτέλεσμα είναι τα ζεύγη Νηρηίδων και Νεράιδων, που σας καλώ να χαρείτε!
Υπάρχει κάτι που ανακαλύψατε κατά τη συγγραφή του βιβλίου;
Ότι οι -παραγνωρισμένες σήμερα- Νηρηίδες ήταν ιδιαίτερα αγαπητές μορφές στο πάνθεον των αρχαίων Ελλήνων κι είχαν το δικό τους ξεχωριστό μεράδι στη λατρεία των προγόνων μας. Ότι η ελληνική λαογραφία αξιοποιεί τους θρύλους για τις Νεράιδες σε αναπάντεχα πολλές παραλλαγές. Τέλος, ότι οι αιθέριες γυναίκες με τις υπερφυσικές ικανότητες συνιστούν καθολικό γνώρισμα στη μυθολογία των λαών.
Ποιες προκλήσεις κρύβει η γραφή;
Θα εστιάσω στις προσωπικές μου προκλήσεις υπό την έννοια των απαιτήσεων. Αρχικά, την χαλιναγώγηση του ενθουσιασμού μου για τη σπερματική ιδέα και την επίμοχθη εργασία, ώστε να προκύψει ένα ολοκληρωμένο έργο. Τον σταθερό αυτοέλεγχο, προκειμένου να εναρμονιστώ με το γλωσσικό, γνωστικό, συναισθηματικό επίπεδο των παιδιών ή των εφήβων. Την εξισορρόπηση της συγγραφικής δημιουργίας (που συνεχίζει πεισματικά τις διεργασίες της σε υποσυνείδητο επίπεδο) με τα επαγγελματικά, οικογενειακά, κοινωνικά κ.α. καθήκοντα, που με απαιτούν ολάκερη στη γη, όχι αιρούμενη στο μικροσύμπαν μου!
Πείτε μας 3 τίτλους βιβλίων και 3 συγγραφείς που σας επηρέασαν.
Δύσκολα μού βάζετε! Γι’ αυτό θα επικεντρωθώ στα πρωτογενή μου αναγνώσματα. Με επηρέαζε βαθύτατα και παιδιόθεν η αρχαία μυθολογία, που τη διάβαζα με πάθος. Η Ζωρζ Σαρή ήταν πολύ προσφιλής μου συγγραφέας, όπως και ο Αντώνης Σαμαράκης. Ακόμα, θεωρώ ότι συνέβαλε στη συγκρότηση της σκέψης μου η αστυνομική λογοτεχνία (μεταξύ άλλων η Άγκαθα Κρίστι με το δαιμόνιο πνεύμα της). Τέλος, παιδί αγαπούσα ιδιαίτερα το μυθιστόρημα «Μικρές Κυρίες» της Louisa May Alcott, που σχεδόν το είχα αποστηθίσει (όχι απομνημονεύσει, το ρήμα στερείται συναισθήματος!) από τις πολλές επαναλήψεις.
Σας ευχαριστώ!
Αριστούχος της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών με ειδίκευση στη Γλωσσολογία και Master στη Διδασκαλία της Ελληνικής ως Ξένης Γλώσσας. Εργάζεται ως φιλόλογος στο 2ο Γυμνάσιο Λιβαδειάς, όπου διδάσκει και διδάσκεται καθημερινά από τα παιδιά.
Παράλληλα, ασχολείται και με την παιδική λογοτεχνία. Πρωτοδιακρίθηκε στον Διαγωνισμό Διηγήματος των εκδόσεων Καστανιώτη (2000) και τιμήθηκε δύο φορές από τη Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά· το 2014 για το παραμύθι «Δασκάλα των χρωμάτων» και το 2018 για το παραμύθι «Μαξιλάρι από φως». Το παιδικό μυθιστόρημά της «Όμηρος στο Πέλαγος» ήταν τρίτο στην αξιολόγηση του περιοδικού Ο Αναγνώστης για την κατηγορία «Λογοτεχνικό βιβλίο για παιδιά» 2018.
Από τις εκδόσεις Μεταίχμιο κυκλοφορούν τα παιδικά βιβλία της:
- Η Δασκάλα των Χρωμάτων (2016),
- Όμηρος στο Πέλαγος (2017),
- Ένα πράσινο τηλέφωνο (2017),
- Χριστουγεννιάτικα δώρα στην Ταραχώρα (2017),
- Παιδιά της Πανδώρας (2019).//
Το 2023 κυκλοφόρησε και το τελευταίο της βιβλίο Λουκιανού Αληθινή Ιστορία από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.
