Στη νέα στήλη της Βιβλιοθήκης μας “Συνεντεύξεις με Βοιωτούς συγγραφείς”, σήμερα φιλοξενείται o συγγραφέας ΠΑΝΟΣ Ν. ΣΤΑΜΟΥ. Αφορμή για τη συνέντευξη αποτέλεσε η παρουσίαση του βιβλίου του ΣΥΛΛΟΓΗ ΜΕ ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΤΗΣ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ (στο Επιμελητήριο Βοιωτίας, 19/12/2022).
Πώς ξεκινήσατε να γράφετε αυτό το βιβλίο; Υπάρχει κάποιο αρχικό ερέθισμα;
Για πάνω από 45 χρόνια ασχολούμαι με ό,τι έχει σχέση με τη Λιβαδειά, τη γενέτειρά μου, και τη νεώτερη ιστορία της. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ερευνητικές προσπάθειες σε ενδιαφέροντα θέματα της ιστορίας, λαογραφίας και παράδοσης της Λιβαδειάς.
Ποιο θεωρείτε ότι είναι το βαθύτερο θέμα που σας απασχόλησε γράφοντας το βιβλίο;
Κατ’ αρχάς με ενδιέφερε να αναδείξω νέες ιστορικές πληροφορίες. Επίσης, να συμπληρώσω υπάρχουσες ιστορικές πληροφορίες, πάντοτε όμως στηριζόμενος σε αξιόπιστες πηγές.
Αν θέλατε να συστήσετε το βιβλίο σας στους αναγνώστες που δεν γνωρίζουν τίποτε για σας, με ποια λόγια θα το παρουσιάζατε;
Στο βιβλίο περιέχονται ιστορικές πληροφορίες και στοιχεία για τη Λιβαδειά, που πολλά από αυτά δημοσιεύονται για πρώτη φορά.
Υπάρχει κάτι που ανακαλύψατε κατά τη συγγραφή του βιβλίου;
Δεδομένου ότι στο βιβλίο δημοσιεύονται εργασίες που έχουν γραφτεί κατά διαφορετικές περιόδους, υπάρχουν εργασίες που αναφέρονται σε «ανακαλύψεις», σημαντικές ίσως, για το ιστορικό παρελθόν της Λιβαδειάς. Ενδεικτικά, η δραστηριότητα του Ευστάθιου Κατσώνη (διοικητού της Ελληνικής Λεγεώνας της Οδησσού, δημοσιεύονται Αρχεία Οδησσού), ανιψιού του Λάμπρου, η προικοδότηση κοριτσιών και αγοριών από το Σταμάτη Ρούφο στα μέσα του 18ου αι. (αρχεία Ινστιτούτου Βενετίας), ιστορικές πληροφορίες για την Επισκοπική Εκκλησία της Λιβαδειάς με βάση Αρχεία του Πατριαρχείου της Κωνσταντινουπόλεως, αναφορά της Λιβαδειάς ως σημαντικού λιμένα και η παράσταση σε χάρτες 17ου-19ου αι. της σημερινής Στερεάς Ελλάδας ως «Λιβαδειάς», είναι μερικά νέα ιστορικά στοιχεία της πατρίδας μας. Τέλος, πρέπει να αναφερθεί ότι, σε σχετική εργασία, γίνεται προσπάθεια να ανασκευαστεί ο μύθος, ότι το Ρολόι της Λιβαδειάς, επάνω στον πύργο της «Ώρας» είναι δώρο του Έλγιν!
Ποιες προκλήσεις κρύβει η γραφή;
Βασικά, η πρόκληση είναι η έρευνα! Η διαδικασία και το αντικείμενο της έρευνας είναι που ερεθίζουν το ενδιαφέρον του ερευνητή. Η ανακάλυψη νέων στοιχείων είναι η ανταμοιβή του. Η παράθεση των ανακαλύψεων σε γραφή έρχεται στη συνέχεια ως επιστέγασμα της ικανοποίησης του συγγραφέα, ότι μοιράζεται τα ευρήματά του!
Πείτε μας 3 τίτλους βιβλίων και 3 συγγραφείς που σας επηρέασαν.
Πρέπει κατ’ αρχάς να διευκρινίσω ότι είμαι απλώς ένας φιλίστωρ, ο οποίος προσπαθεί να μάθει περισσότερα ψάχνοντας. Κατά τη διάρκεια λοιπόν της συγγραφής των εργασιών που περιέχονται στο βιβλίο, έλαβα υπόψη και μελέτησα μια μεγάλη σε έκταση βιβλιογραφία. Είναι πολλές οι εργασίες και οι συγγραφείς που κατά καιρούς συμβουλεύτηκα και από τους οποίους επηρεάστηκα. Ένα μεγάλο σύγχρονο Έλληνα ιστορικό εκτιμώ ιδιαίτερα, τον Βασίλη Παναγιωτόπουλο (ομότιμου Διευθυντού Ερευνών, Εθν. Ι. Ερευνών), του οποίου το τεράστιο έργο για το Αρχείο του Αλή Πασά (4 τόμοι) χρησιμοποίησα ως πηγή για ενδιαφέροντα στοιχεία που αφορούν στη Λιβαδειά. Ένα άλλο σημαντικό έργο είναι το « Ξένοι ταξιδιώτες στην Ελλάδα» του Κ. Σιμόπουλου, όπου τα σχετικά στοιχεία για τους προεστούς Στάμου της Λιβαδειάς. Ένα επίσης μεγάλος ιστορικός συγγραφέας, που με επηρέασε σε πολλές εργασίες μου, είναι ο αείμνηστος Ρώσος ελληνιστής και φίλος μου Γκριγκόρι Άρς, του οποίου εργασίες αναφέρω στο βιβλίο ως πηγές μου. Σημειώνω τα περίφημα έργα του «Φιλική Εταιρία στη Ρωσία» και « Ο Ιωάννης Καποδίστριας στη Ρωσία», των οποίων την έκδοση στην Ελλάδα επιμελήθηκα, στη Σειρά Βιβλιοθήκη Κέντρου Ελληνο-Ρωσικών Ιστορικών Ερευνών (ΚΕΡΙΕ).
O Πάνος Ν. Στάμου φοίτησε (1963-1967) στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων. Είναι Ανώτερος Αξιωματικός Μηχανικός ΠΝ ε.α., πτυχιούχος της Σχολής Υ/Β, της Ανώτερης Ναυτικής Σχολής Πολέμου του ΠΝ και των Οικονομικών Επιστημών του ΕΚΠΑ. Υποστήριξε Διδακτορική Διατριβή Ν. Ιστορίας στο Ινστιτούτο Ιστορίας Αγ. Πετρούπολης της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών.
Είναι ιστορικός ερευνητής και συνεργάζεται με το Ινστιτούτο Ιστορίας Αγ. Πετρούπολης, της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, και με το Ρωσικό Ανθρωπιστικό και Επιστημονικό Ίδρυμα, σε ελληνο-ρωσικά επιστημονικά ερευνητικά προγράμματα. Ως Οικονομολόγος-Μηχανικός έχει δημοσιεύσει 6 εργασίες οικονομο-τεχνικού ενδιαφέροντος και πάνω από 50 εργασίες ιστορικού ενδιαφέροντος.
Έχει επιμεληθεί-συμπληρώσει και εκδώσει στα ελληνικά το βιβλίο του Γιούρι Πριάχιν «Ο Λάμπρος Κατσώνης στην ιστορία της Ελλάδας και Ρωσίας». Η διδακτορική του διατριβή «Ο Αξιωματικός Λάμπρος Κατσώνης και ο Ρωσικός Στολίσκος στη Μεσόγειο», εκδόθηκε το 2011. Τον 2012 εκδόθηκε το βιβλίο του «Λάμπρος Κατσώνης. Τεκμήρια Ιστορίας-Λαογραφίας-Παράδοσης». Το 2021 εκδόθηκε το βιβλίο του «Ναυμαχία Ναβαρίνου. Η Ρωσική οπτική». Επίσης, το βιβλίο του «Συλλογή με αναφορές στο παρελθόν της Λιβαδειάς» εκδόθηκε από το Δήμο Λεβαδέων το 2021. Ευρίσκονται ακόμη υπό έκδοση 4 βιβλία του.
Έχει επιμεληθεί την έκδοση 9 βιβλίων της Σειράς Βιβλιοθήκη ΚΕΡΙΕ, των Πρακτικών 3 συνεδρίων και τεσσάρων επιστημονικών Ημερίδων. Έχει συμμετάσχει με ανακοινώσεις του σε πάνω από 40 συνέδρια, Ημερίδες και Συμπόσια, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Ιδρυτικό μέλος και εκλεγμένος Γενικός Γραμματέας του Κέντρου Ελληνο-Ρωσικών Ιστορικών Ερευνών (ΚΕΡΙΕ) από της ιδρύσεως (2004) μέχρι σήμερα, ιδρυτικό μέλος της Θηραϊκής Εταιρίας Επιστημών Γραμμάτων και Τεχνών. Είναι επίσης, μέλος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, της Εταιρίας Βοιωτικών Μελετών, της Εταιρίας Κυκλαδικών Μελετών, της Ακαδημίας Στρατηγικών Αναλύσεων, και πολλών επαγγελματικών, πολιτιστικών και κοινωνικού χαρακτήρα Συλλόγων.
Έχει τύχει διακρίσεων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (Ρωσία).