Αρλέτα (1945-2017)
Η Αρλέτα ή Αργυρώ-Νικολέττα Τσάπρα, με καταγωγή από τον Ορχομενό Βοιωτίας, γεννήθηκε στις 3 Μαρτίου του 1945 στην Αθήνα, και απεβίωσε στις 8 Αυγούστου 2017.
Σπούδασε ζωγραφική στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών.
Τη δεκαετία του 1960 ξεκίνησε την καριέρα της στη δισκογραφία, συμμετέχοντας στο “Νέο κύμα” της ελληνικής μουσικής.
Το πρώτο τραγούδι που έγραψε η Αρλέτα ήταν “Τα Μικρά Παιδιά”, ένα απ’ τα κλασσικά & αγαπημένα απ’τον κόσμο κομμάτια της, που κυκλοφόρησε το 1967, στο δίσκο “Αρλέτα 2”. Ο πρώτος της δίσκος δεν ήταν πάντως αυτός, αλλά το “Τραγουδά η Αρλέτα” που κυκλοφόρησε έναν χρόνο πριν, & λογοκρίθηκε από τη χούντα. Στα πρώτα της βήματα συνεργάστηκε με γνωστούς συνθέτες όπως οι Γιάννης Σπανός, Νότης Μαυρουδής, Νίκος Χουλιαράς και Γιώργος Κοντογιώργος. Αργότερα, κυκλοφόρησε έναν δίσκο με διασκευές τραγουδιών του Μάνου Χατζιδάκι για θεατρικές παραστάσεις.
Σημαντική στιγμή για την καριέρα της ήταν το “Romancero Gitano” του Μίκη Θεοδωράκη, σε ποίηση του Federico Garcia Lorca, που ερμήνευσε μοναδικά, ενώ η ίδια έπαιζε και κιθάρα. Ο δίσος κυκλοφόρησε μεταπολιτευτικά, το 1978 , λόγω του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου 1967.
Η πρώτη της εμφάνιση στη σκηνή έγινε στη μπουάτ “Κιβωτός” του Μίνου Αργυράκη.
Ανάλαβε τη μπουάτ “Ταβάνια”, όμως λόγω της χούντας, διώχθηκε και αποσύρθηκε για περίπου τέσσερα χρόνια. Έπειτα, ο Ζωρζ Μουστακί την κάλεσε να συμμετάσχει σε συναυλίες του στο Παρίσι, δίνοντάς της την ευκαιρία να επανέλθει, τραγουδώντας στο θέατρο Bobino.
Συμμετείχε σε χώρους όπως το “Καφεθέατρο” στην Αθήνα, όπου συνεργάστηκε με τον κιθαρίστα Αντώνη Μιτζέλο, και στο “Λιόγερμα” της Θεσσαλονίκης.
Από το 1981 και μετά, η Αρλέτα άρχισε να επιμελείται η ίδια την παραγωγή των δίσκων της, οι οποίοι τις περισσότερες φορές περιείχαν τραγούδια πιστά στο ιδιαίτερο, χαμηλών τόνων στυλ της τραγουδίστριας. Το 1981, ηχογράφησε το πρώτο άλμπουμ με δικά της τραγούδια, Ένα Καπέλο με Τραγούδια. Με τη συνεργασία του συνθέτη Λάκη Παπαδόπουλου και της στιχουργού Μαριανίνας Κριεζή, γνώρισε, το 1984 και 1985, επιτυχία με τα άλμπουμ Περίπου () και Τσάι Γιασεμιού.
Στις 3 Σεπτεμβρίου 1986, γιορτάζοντας τα 20 χρόνια της στο τραγούδι, έδωσε μια μεγάλη συναυλία στο Θέατρο Λυκαβηττού, με τη συμμετοχή πάνω από 6.000 θεατών.
Στα επόμενα χρόνια, εμφανίστηκε σε υπαίθριες συναυλίες (θέατρο Ρεματιάς, θέατρο Βράχων, Βεάκειο, Μέγαρο Δουκίσσης Πλακεντίας, κ.ά.) και σε χώρους όπως το “Μετρό” και το θέατρο “Περοκέ” το 1987-1988. Μαζί με τον Νότη Μαυρουδή συμμετείχε σε μεγάλη συναυλία του Υπουργείου Πολιτισμού για τους σεισμόπληκτους της Αρμενίας, στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας.
Το 1991 κυκλοφόρησε το άλμπουμ Άσε τα κρυφά κρυμμένα, που περιείχε την επιτυχία “Μπαρ το Ναυάγιο”. Το 1993, επανεκτελεί παλαιότερα τραγούδια στον δίσκο “Μετά Τιμής”.
Το 1997, συμπληρώνοντας 30 χρόνια στο τραγούδι, η Αρλέτα έδωσε δύο συναυλίες στον Λυκαββητό και στο Θέατρο Δάσους Θεσ/νίκης, ένα είδος αναδρομής στη μακριά και πολύ ενδιαφέρουσα πορεία της.
Τραγούδησε κομμάτια του Νότη Μαυρουδή, ερμήνευσε παλιά κομμάτια των Αττίκ, Μιχάλη Σουγιούλ, Κώστα Γιαννίδη κλπ., ενώ σποραδικά συμμετείχε & σε διάφορους δίσκους (του Μανώλη Λιδάκη, του Σταμάτη Κραουνάκη, του Χρήστου Νικολόπουλου), ενώ έδωσε και τραγούδια που έγραψε η ίδια σε νεότερους τραγουδιστές (Σοφία Βόσσου, Πέτρος Γαϊτάνος).
Μεγάλη της επιτυχία παραμένει το “Μια φορά θυμάμαι” του Σπανού, σε στίχους του Γιώργου Παπαστεφάνου,
Άλλες μεγάλες επιτυχίες της ήταν τα τραγούδια: “Τα Μικρά Παιδιά”, “Το Λέει Και Το Τραγούδι”, “Ο Λύκος”, “Το Τραγούδι Της Δραχμής”, “Καφενείο”, “Σερενάτα”, “Έρχεται Κρύο”, “Τσάι Γιασεμιού”, “Τα Ήσυχα Βράδυα”, “Batida de Coco”, “Μπαρ το Ναυάγιο”, και “Λεωφορείο το 2”.
Το 1997, εξέδωσε το βιβλίο Από πού πάνε για την Άνοιξη, που περιέχει κείμενα, στίχους, σχέδια και ζωγραφιές της (Εκδόσεις «Καστανιώτη»).
Το 2009 κυκλοφόρησε το διπλό άλμπουμ Και πάλι χαίρετε!
Στις 11 Φεβρουαρίου 2008, λίγο πριν από συναυλία της στο Βόλο, λιποθύμησε λόγω εγκεφαλικής αιμορραγίας. Μετά από εγχείρηση στο νοσοκομείο Βόλου, η κατάστασή της κριθηκε «σοβαρή» και παρέμεινε σε καταστολή στην εντατική, καταφέρνοντας τελικά να αναρρώσει.
Μετά από μακρά νοσηλεία στο νοσοκομείο «Αγία Όλγα», έπειτα από εγκεφαλικό και έμφραγμα, απεβίωσε στις 8 Αυγούστου 2017, σε ηλικία 72 ετών.
Δισκογραφία
* Τραγουδά η Αρλέτα (Lyra, 1966)
* Αρλέτα Νο2 (Lyra, 1967)
* Στο Ρυθμό του Αγέρα (Lyra, 1968)
* 12+1 Τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι (Lyra, 1969)
* Έξη Μέρες (Lyra, 1970)
* Ταξιδεύοντας (Lyra, 1976)
* Romancero Gitano (Lyra, 1978)
* Ένα Καπέλο με Τραγούδια (Lyra, 1981)
* Περίπου (Lyra, 1984)
* Τσάι Γιασεμιού (CBS, 1985)
* Ζητάτε Να Σας Πω (CBS, 1987)
* Δέκα και μία νύχτες – ζωντανή ηχογράφηση από το Περοκέ (CBS, 1989)
* Εκτός Έδρας (CBS, 1989)
* Άσε τα Κρυφά Κρυμμένα (Columbia, 1991)
* Μετά Τιμής (Portrait, 1993)
* Έμπορος Ονείρων (Ακτή, 1995)
Συμμετοχές (Τραγούδι / Σύνθεση / Στίχος)
* Aνθολογία Β – Ο Γιάννης Σπανός μελοποιεί Έλληνες ποιητές. (Διάφοροι) (Lyra, 1968)
* Ερωφίλη – Νίκου Μαμάγκακη (Διάφοροι) (Lyra, 1970)
* Τρίτη Ανθολογία – Ο Γιάννης Σπανός μελοποιεί Έλληνες ποιητές. Ερμηνεύει η Αρλέτα και ο Κώστας Καράλης (Lyra, 1975)
* Παιδί Της Γης – Νότη Μαυρουδή / Μάνου Χατζιδάκι. Ερμηνεύει η Αρλέτα και ο Ηλίας Λιούγκος (Lyra, 1977)
* Αναφορές Και Σχήματα (Διάφοροι) (CBS, 1986)
* Κάπου Ανατολικοδυτικά – Νότης Μαυρουδής (Διάφοροι) (CBS, 1989)
* Δεν Έχω Ιδέα – Σταμάτη Κραουνάκη (Διάφοροι) (CBS, 1989)
* Η Παρεούλα (τραγούδια για παιδιά, μεγάλα και μικρά) (Διάφοροι) (ΜΙΝΟΣ, 1989)
* Ίσως Φταίνε Τα Φεγγάρια – Νότης Μαυρουδής (Διάφοροι) (Ακτή, 1990)
* Ούτε Που Ρώτησα – Μανώλης Λιδάκης (CBS, 1990)
* Τα 28 Μου Χρόνια – Σοφία Βόσσου (CBS, 1990)
* Ανέκδοτες Ηχογραφήσεις – Ελένη Καραΐνδρου (ΜΙΝΟΣ, 1991)
* Το Τραγούδι Γυμνό (Διάφοροι) (Fidelity, 1992)
* Γυάλινος Δρομέας – Πέτρος Γαιτάνος (Polydor, 1992)
* Ξημέρωμα 1ης Ιανουαρίου 2000 μ.Χ. (Διάφοροι) (Portrait, 1993)
* Ο Παράξενος Ερωμένος – Σπύρου Ιωαννίδη (Διάφοροι) (Portrait, 1994)
* Της Αγάπης Μαχαιριά – Χάρης και Πάνος Κατσιμίχας (Ακτή, 1994)
* Πασπαρτού – “Ανέκδοτα και Αινίγματα Τραγούδια του Λάκη Παπαδόπουλου” (Διάφοροι) (Lyra, 1996)
* Σάννυ Μπαλτζή & Santa Fila (Ακτή, 1996)
* Ονειροκλέφτης – Τάσου Ποταμιάνου (Διάφοροι) (MBI, 1996)
* Service (Δέκα Ανέκδοτα Τραγούδια + 6 Bonus Tracks) – Σταμάτη Κραουνάκη (Διάφοροι). Έκδοση του περιοδικού Κλικ. (Αυγ. 1997)
* Οι Τροβαδούροι της Καρδιάς μου – Άλκης Αλκαίος (Διάφοροι) – Βιβλίο και CD (Καμπανάκι/Universal, 2007)