Στη νέα στήλη της Βιβλιοθήκης μας “Συνεντεύξεις με Βοιωτούς συγγραφείς”, σήμερα φιλοξενείται η συγγραφέας ΝΙΚΗ ΜΠΛΟΥΤΗ-ΚΑΡΑΤΖΑΛΗ. Αφορμή για τη συνέντευξη αποτέλεσε η παρουσίαση του βιβλίου του ΑΠΟ ΣΙΔΕΡΟ (στη Βιβλιοθήκη Λιβαδειάας, 3/2/2023).
Πώς ξεκινήσατε να γράφετε αυτό το βιβλίο; Υπάρχει κάποιο αρχικό ερέθισμα;
Αυτό το βιβλίο αποτελείται από ιστορίες που έγραφα κατά καιρούς και αποφάσισα να τις ενώσω σε μια συλλογή με θεματικό μοτίβο τη μνήμη. Η μνήμη είναι αυτή που πρωταγωνιστεί σε κάθε ιστορία μιας και βρίσκεται στο επίκεντρο του ερωτήματος «ποιοί είμαστε».
Ποιο θεωρείτε ότι είναι το βαθύτερο θέμα που σας απασχόλησε γράφοντας το βιβλίο;
Ο θάνατος…είτε αυτός προέρχεται από μια ανίατη αρρώστια, είτε από ένα φονικό. Το αποτύπωμα που αφήνει πίσω της η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου. Ο θάνατος είναι μια πραγματικότητα που δεν μπορούμε να αποτρέψουμε. Μιλώντας για τον θάνατο, η προσοχή μας στρέφεται στη ζωή και συνειδητοποιούμε ότι η ικανότητά μας να θρηνούμε ταυτίζεται με την ικανότητά μας να αγαπάμε.
Αν θέλατε να συστήσετε το βιβλίο σας στους αναγνώστες που δεν γνωρίζουν τίποτε για σας, με ποια λόγια θα το παρουσιάζατε;
Αληθινές ιστορίες από το χθες και το σήμερα, κυρίως της επαρχίας, ειπωμένες σε πρώτο πρόσωπο, διανθισμένες με το ηχόχρωμα της ντοπιολαλιάς και πρωταγωνίστρια τη μνήμη. Ο άφατος πόνος της απώλειας ενός παιδιού, το μητρικό ένστικτο που προσπαθεί να σκεπάσει ακόμα κι έναν φόνο, προκειμένου να γλιτώσει το σπλάχνο της, αρρώστιες και γέννες στα χωράφια, η αγάπη των χωρικών για τα ζώα τους, το μοιρολόι της μάνας για το χαμένο παιδί της, η νοσταλγία για τις χαμένες πατρίδες, η μάνα που αναζητάει τον γιο της στα στέκια των ναρκομανών, νεκροθάφτες που τραγουδάνε πάνω απ’ τα μνήματα των αγαπημένων τους. ‘’
Υπάρχει κάτι που ανακαλύψατε κατά τη συγγραφή του βιβλίου;
Σε δυο από τα διηγήματα του βιβλίου η ντοπιολαλιά δεν είναι του τόπου μας. Το ένα διήγημα ‘’Ήρθες εψές στον ύπνο μου’’ είναι γραμμένο σε Κυπριακή ντοπιολαλιά, η οποία ομολογώ πως με δυσκόλεψε αρκετά, αλλά συνάμα με γοήτευσε… Στο δεύτερο, με τίτλο ‘’Η ώρα η αχαμνή’’ η γλώσσα είναι Ηπειρώτικη. Κι εκεί επίσης δυσκολεύτηκα και χρειάστηκε να μελετήσω αρκετά βιβλία ώστε το αποτέλεσμα να με δικαιώσει. Λατρεύω το στοιχείο των ιδιωμάτων της γλώσσας του κάθε τόπου. Πιστεύω πως προσδίδει στα κείμενα δύναμη και καταφέρνει να κερδίσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη.
Ποιες προκλήσεις κρύβει η γραφή;
Πολλές… Η συγγραφή είναι μια τέχνη συναρπαστική και συνάμα συνειρμική. Σε οδηγεί στα δικά της μαγικά μονοπάτια, όσο κι αν έχεις εξ αρχής πλάσει κάτι άλλο στο μυαλό σου. Οι μνήμες, οι εμπειρίες, τα ακούσματα και τα βιώματα του κάθε συγγραφέα προκαλούν ερεθίσματα και συνειρμούς κατά τη διάρκεια της γραφής κι έτσι αναπόφευκτα υφαίνεται μια ιστορία διαφορετική απ’ αυτή που έχει σχεδιάσει.
Κάθε βιβλίο έχει τη δική του ιστορία και περνάει τα δικά του μηνύματα. Με συναρπάζουν οι ιστορίες απ’ το παρελθόν και την ιστορία του τόπου μας. Μεγαλώνοντας, οι περισσότεροι, νιώθουμε τη νοσταλγία να μας τραβάει απ’ το χέρι σαν στοργική μάνα για να μας γυρίσει στα παλιά. Αυτές οι νοσταλγικές διαδρομές στα μονοπάτια του χθες, μας δίνουν τη δυνατότητα να αποδράσουμε από την πεζή πραγματικότητα και να ταξιδέψουμε νοερά σε άλλες εποχές.
Πείτε μας 3 τίτλους βιβλίων και 3 συγγραφείς που σας επηρέασαν.
“Ζητείται ελπίς’’ Α. Σαμαράκης. Στο διήγημα αυτό, όπως και σε όλο το έργο του Σαμαράκη, διακρίνουμε το λιτό ύφος και τη γοργή αφήγηση, το συνδυασμό κοινωνικού προβληματισμού και ψυχολογικής παρατήρησης μέσα σε μια ατμόσφαιρα ιδεολογικής κρίσης και υπαρξιακού άγχους, που χαρακτηρίζει τη μεταπολεμική εποχή. Το έργο του Σαμαράκη έχει έντονο το στοιχείο της κοινωνικής καταγγελίας και αντικατοπτρίζει τις προσωπικές του ανησυχίες για το παρόν και το μέλλον της σύγχρονης κοινωνίας. Χρησιμοποίησε απλή γλώσσα και μη επιτηδευμένο ύφος και προσέγγισε τα θέματά του από μια έντονα ανθρωποκεντρική γωνία. Χαρακτηριζόταν από την αγάπη του για τους νέους.
“Να έχεις ή να είσαι’’ Έριχ Φρομ. Σε αυτό το υπέροχο βιβλίο ο συγγραφέας εξηγεί πώς οι δυο τρόποι ύπαρξης, το “να έχεις” ή “να είσαι”, παλεύουν για το πνεύμα της ανθρωπότητας. Ο τρόπος ύπαρξης στη βάση του “έχειν” οδηγεί τον άνθρωπο σε έναν απέραντο εγωισμό, σε μια διαρκή ανησυχία μην τυχόν και χάσει ό,τι έχει ή ό,τι ψευδώς νομίζει ότι κατέχει. Από την άλλη, ο άνθρωπος, που ζει για να “είναι”, είναι ανεξάρτητος, ελεύθερος, δημιουργικός, του αρέσει να εξελίσσεται και γι’ αυτόν η αγάπη είναι μια δυναμική κατάσταση ύπαρξης. Ο Έριχ Φρομ με δεξιότητα αναλύει τις σκέψεις του ωθώντας την ανθρωπότητα σε μια ψυχολογική επανάσταση: να αντισταθμίσουμε την κενή ζωή που απορρέει από το “έχειν” με μια γεμάτη νόημα ζωή που απορρέει από το “είναι”.
“Ο Μικρός Πρίγκιπας” Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ. Αν και θεωρείται παιδικό βιβλίο, απευθύνεται σε όλους. Η ιστορία του «Μικρού Πρίγκιπα» είναι ένα μαγικό παραμύθι γραμμένο για μικρούς και μεγάλους. Είναι ένα παραμύθι διαχρονικό, αφού εδώ και τόσα χρόνια αφήνει με τον ίδιο τρόπο άφωνους από συγκίνηση όσους το διαβάζουν.
Η Νίκη Μπλούτη-Καράτζαλη γεννήθηκε και μεγάλωσε στον Άγιο Γεώργιο Λιβαδειάς. Τα τελευταία χρόνια ζει μόνιμα με την οικογένειά της στη Λιβαδειά και ασχολείται με τη συγγραφή. Διηγήματά της έχουν δημοσιευτεί σε ηλεκτρονικά περιοδικά (Λόγω Γραφής, vivlionet, Gulturagenta, Θεματοφύλακες βιβλίων κ.α) και στην τοπική εφημερίδα “Διάβημα”. Τελευταία, συνεργάζεται με τo ψηφιακό περιοδικό “GreekAffair”, καθώς επίσης και τη λογοτεχνική ιστοσελίδα “Λόγω Γραφής” στην οποία δημοσιεύει διηγήματα στη στήλη “Ένα τραγούδι για σένα”.
Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια Δημιουργικής Γραφής και έχει συμμετάσχει σε εκδηλώσεις για παιδιά (ανάγνωση, εργαστήρια δημιουργικότητας) στη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Λιβαδειάς. Διηγήματά της διακρίθηκαν σε λογοτεχνικούς διαγωνισμούς και έχουν συμπεριληφθεί σε Ανθολογίες.
Το διήγημα “Το κίτρινο δάνειο” πήρε το Α’ Βραβείο στον Πανελλήνιο διαγωνισμό της Εταιρίας ΕΤΕΠΚ το 2016 και το διήγημα “Τα φιλαράκια” διακρίθηκε με έπαινο στον ίδιο διαγωνισμό το 2017.